Ο φίλος και συνοδοιπόρος Αχιλλέας Ασκώτης από την Κύπρο, μας περιγράφει με την δική του ματιά ένα οδοιπορικό στα Νοτιοδυτικά Βαλκάνια, κάνοντας συγχρόνως και μια “βουτιά” στην Ιστορία και τον Πολιτισμό.
Γνωρίζω που οδεύω, Γνωρίζω τα μέρη, Γνωρίζω το σκηνικό αλλά… έχω ακόμη αρκετά να γνωρίσω, διαδρομές και τοπωνύμια αρκετά που δεν έκανα προηγούμενες φορές.
Ψηλοί, ξανθοί και Πολεμοχαρείς… τους χαρακτήριζαν. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι μας, Έλληνες της περιοχής Ζέτα (Μαυροβούνιο), τους ονόμασαν Ιλλύριους και έκτοτε το όνομα παράμεινε στην ιστορία. Εικάζεται ότι ήρθαν από τα βόρεια της Ευρώπης και αφομοιώθηκαν μετέπειτα κυρίως από Σλάβικες φυλές. Σ΄όλη την επικράτεια τους ανέπτυξαν πολλές φυλές όπως οι Αλβανοί, Δαόριζοι, Δαλματοί, Παννόνιοι και άλλες δεκάδες, έκτισαν πάμπολλες πόλεις κατά μήκος των Δαλματικών ακτών στις τωρινές χώρες της Αλβανίας, Μαυροβούνιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη και Κροατία γράφουν και αναφέρουν μεταξύ πολλών οι Ηρόδοτος, Στράβωνας και Πολύβιος.
Έτσι λοιπόν μετά από χρόνια της πρώτης μου επίσκεψης στα μέρη αυτά, ξαναβάζω εν έτη 2024 επίσκεψη στα γνωστά/άγνωστα Αλβανίας και Μαυροβουνίου κυρίως. Έχω βάλει επίσης στα πεταχτά επισκέψεις σε Κροατία και Σκόπια. Θα΄λέγα ότι το κύριο μέρος του ταξιδιού είναι οι Δειναρικές Άλπεις, το ταξιδιωτικό θα σπαταλήσει αρκετά χιλιόμετρα μέσα στα όρη αυτά.
Ελλάδα… αφετηρία μας η πρωτεύουσα του βορρά, Θεσσαλονίκη. Το τηλέφωνο μου κτυπάει, η φορτωτική εταιρία με ενημερώνει ότι το Vstrom μου είναι έτοιμο για παραλαβή από την αποθήκη στο Καλοχώρι, λίγο έξω απ΄την πόλη. Ώρα 3 απογευματινή παίρνουμε μηχανή και ξεκινάει το ταξίδι που τόσο αναμέναμε εδώ και μήνες προετοιμασίας.
Μπαίνουμε Εγνατία με προορισμό μας τα Ιωάννινα, 260 χλμ περίπου να διανύσουμε σε ρυθμούς αυτοκινητόδρομου. Η ζέστη υπαρκτή, η θερμοκρασία αέρα που μας ενημέρωνε το Vstrom, πότε δεν έπεσε κάτω από 35 βαθμούς. Μπουκάλες με νερό σίγουρα στην πίσω μπαγκαζιέρα παρόλο που μια στάση κάναμε για ξεκούραση. Στην στάση αυτή κλείσαμε και ξενοδοχείο για το βράδυ μας.
2,5 ωρίτσες φτάνουμε στο χωριό Λιγκιάδες πάνω στους νότιους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι με τρομερή θέα της λίμνης και της ομώνυμης πόλης των Ιωαννίνων. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο, άμεσα για μπυρίτσα, πατατάκια και κουβεντούλα με το άλλο μου μισό, όχι το Vstrom ρε παιδιά, την Περσεφόνη μου, με την υπέροχη θέα μπροστά μας. Στο χωριό πήγαμε το βραδάκι για τσίμπημα, η πλατεία του χωριού κατέχει μια υπέροχη ταβερνούλα-καφενείο εν ονόματι Σβούρα. Υπέροχο φαγητό μετά ούζου, χαμηλού εξωτερικού φωτισμού και με υπέροχα ελληνικά άσματα στα μεγάφωνα. Στην πλατεία ξεχωρίζει ένα μνημείο, εδώ οι Γερμανοί το 1943 σκότωσαν 92 ανθρώπους από ηλικίες 2 χρόνων μέχρι 90… συγκινητικό και συνάμα αποτροπιαστικό.
Εδώ λέγεται, μέσα απ΄ την Μυθολογία μας, ότι γεννήθηκε η λέξη «Έλληνες» από το φύλο των Ελλών. Η Δωδώνη ως αρχαιολογική θέση φέρεται να είναι ενεργή από την εποχή του Χαλκού. Η λατρεία της Γαίας και του Δία εισήχθη αργότερα από του Σελλούς για να εξελιχθεί σύντομα σε κυρίαρχη λατρεία. Το μαντείο ήταν αρχαιότερο από το μαντείο των Δελφών. Στην Αργοναυτική εκστρατεία στην πλώρη της Αργώς βρισκόταν ένα κλαδί από την ιερά Βελανιδιά του μαντείου. Στον Όμηρο, στην Ιλιάδα, ο Αχιλλέας προσεύχεται στον Δωδωναίο Δία για να νικήσουν οι Αχαιοί. Στην Οδύσσεια ο Οδυσσέας φτάνει στο μαντείο και ρωτάει τον Δια για την επιστροφή του στην Ιθάκη. Ο βασιλειάς Πύρρος το 290π.Χ. έκανε την Δωδώνη την θρησκευτική πρωτεύουσα της Ηπείρου.
Αναχωρούμε από Δωδώνη κάπως του τύπου… τι είδαμε τελικά; Εκτός απ΄το σπουδαίο ιστορικό υπόβαθρο του όλου χώρου, οπτικά μείναμε κάπως ανικανοποίητοι και οδεύουμε άμεσα για Ηγουμενίτσα. Άχαρος αυτοκινητόδρομος που κράτησε σχεδόν 1 ώρα να φτάσουμε στο μικρό λιμάνι της Ηγουμενίτσας.
Χωρίς δεύτερες σκέψεις οδεύουμε άμεσα στις καφετέριες στην προκυμαία για καφέ και κάτι να τσιμπήσουμε. Υγρασία μπόλικη σε συνδυασμό με τις ψηλές θερμοκρασίες κάνει την παραμονή μας στον χώρο κάπως άβολη. Σε μια φάση αρχινά και μια μικρή μπόρα έτσι απλά για να μας την σπάσει αφού το βρόχινο νερό δεν άλλαξε κάτι στην ατμόσφαιρα… τα ρούχα μας, στολές καλοκαιρινές στην ακρίβεια, είναι ακόμα κολλημένες στα κορμιά μας.
Συνεχίζουμε για σύνορα Αλβανίας, την Κονίσπολη, μ΄ένα τοπίο κάπως άχαρο και ξηρό ανάμεσα στα τελευταία Ελληνικά χωριά. Σύντομα φτάνουμε στα σύνορα, ασφάλεια για Αλβανία 15 ευρώ για 15 μέρες και συνεχίζουμε διαμέσου δρόμων SH97 και SH98 για Βουθρωτό. Το σκηνικό παραμένει το ίδιο, αδιάφορο και τίποτα να δώσει. Οι ανατολικές ακτές της Κέρκυρας είναι εύκολα ορατές απ΄την διαδρομή και ειδικότερα το όρος Παντοκράτορας.
Επέλεξα την διαδρομή αυτή ώστε να περάσω την λιμνοθάλασσα του Βουθρωτού με το μικρούλικο υποτυπώδες φέρρυ, βασικά μια εξέδρα είναι που περνά από όχθη σε όχθη με την υποστήριξη ενός συρματόσχοινου, μια απόσταση 20-25 μέτρα. Στην απέναντι όχθη κείτεται η αρχαία σημαντική Ελληνική πόλη, το Βουθρωτό. Φτάνοντας στον χώρο που είναι το «φέρρυ», τα αυτοκίνητα γραμμή, προσπερνώ και πάω μπροστά. Ένας τυπάς με λιγοστά αγγλικά και φάτσα γέρου θαλασσοπόρου με άσπρα μεγάλα γένια μου λέει ότι το συρματόσχοινο κόπηκε και άγνωστο πότε θα φτιαχτεί. Όταν ο άνθρωπος κάνει πλάνα, ο θεός γελά… αυτό καθαρά έπαθα, όταν έβαλα το Βουθρωτό στο πλάνο ταξιδίου, ήθελα να έρθω να περάσω με την εξέδρα. Η προσπάθεια αυτή έπεσε στο κενό, ντάλα ο ήλιος να μας βαράει αποφασίζουμε να φύγουμε.
Επιστροφή καμιά 20αριά χλμ και παίρνουμε δρόμο για Αγ. Σαράντα. Σύντομα μπαίνουμε στους τουριστικούς και άχαρους, κατά την γνώμη μου, Αγ. Σαράντα, κάποιος θα νόμιζε ότι εδώ σφύζει από ιστορία και παράδοση αλλά άκρως του αντιθέτου. Τα τελευταία χρόνια έγινε ίσως ο πιο τουριστικός προορισμός της Αλβανίας και από χαρακτήρα… δεν λέει τίποτα. Την αράζουμε σ΄ένα εστιατόριο με παγωμένες μπυρίτσες και κρεατοφαγίες, χρειαζόμασταν άμεσα δυνάμεις. Μεσημέρι ήδη και η ζέστη εδώ και ώρες μας βαράει χωρίς δισταγμό.
Παίρνουμε δρόμο SH99 προς την περιοχή της Δρόπολης, στη βόρεια Ήπειρο. Ωραία διαδρομή με αρκετό πράσινο στο όρος Πλατοβούνι που χωρίζει τις επαρχίες Αγ. Σαράντα και Αργυροκάστρου και παρόλο που ανεβαίνουμε υψόμετρο, η ζέστη δεν λέει να μας αφήσει.
Πολλά ενδιαφέροντα στο διάβα μας όπως το Μπλε Μάτι και το χωριό Μεσοποταμία που κατέχει το σημαντικό μοναστήρι του Αγ. Νικολάου, αλλά η ζέστη μας τάραξε έτσι δεν βρίσκουμε δυνάμεις για επισκέψεις. Στο τέλος του SH99 θα έμπαινα δεξιά, προς χωριό Βουλιαράτες, για επίσκεψη στο μοναδικό κοιμητήριο Ελλήνων πεσόντων σε ξένη χώρα του έπους του ΄40, το κοιμητήριο το έβαλα στην λίστα μου εδώ και χρόνια αλλά και εδώ πάλι οι δυνάμεις μου με πρόδωσαν δυστυχώς.
Νιώθω ωραία που είμαι πάλι στην καρδιά της Βόρειας Ηπείρου, νιώθω οικεία, νιώθω φιλικά, νιώθω συναισθήματα αμέτρητα για την περιοχή της Δρόπολης. Μπαίνουμε Αργυρόκαστρο, δεν φωνάζω από μέσα μου «Την πόλη εάλω» αν και θα ήθελα πάρα πολύ έντονα να το κάνω. Ο κύριος δρόμος στο έμπα της πόλης κλειστός για έργα, η προσπάθεια μου για εναλλακτική μου δημιουργά νεύρα και βρίζω ανελέητα… αχ αυτή η ζέστη. Με χίλια δυο ζόρια βρίσκω το κατάλυμα. Παλιό Οθωμανικό αρχοντικό που θυμίζει έντονα Πηλιορείτικη αρχιτεκτονική και βρίσκεται στο λόφο πίσω απ΄το κάστρο της πόλης. Η οικογένεια που διαχειρίζεται το αρχοντικό, φιλόξενοι και φιλικοί άνθρωποι αλλά είναι ορατό ότι το ακατάστατο χαώδες μουσουλμανικό στοιχείο κυριαρχεί παντού στο σπίτι. Ο εγγονός της οικογενείας μας υποδέχεται ζεστά στο κατάλυμα του… ξυπόλυτος και ημίγυμνος!!! Ξεκούραση για ένα 2ώρο και μετά άμεσα για τουρ της ένδοξης πόλης.
Η περιοχή της βόρειας Ηπείρου κατοικούσαν από την 2η χιλιετία π.χ. από τα Ελληνικά φύλα κυρίως των Θεσπρωτών, Χαόνων και Μολοσσών. Σημαντικές πόλεις και οικισμοί ήταν το Βουθρωτό, ο Ογχησμός (Αγ. Σαράντα), Αντιγόνεια (κοντά στο Αργυρόκαστρο), Φοινίκη (νομός Αυλώνας) και άλλες. Οι Ρωμαίοι την κατείχαν μέχρι τον 12ο αιώνα μ.Χ. και τον 13ο αιώνα γίνεται τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Επήλθε ο Οθωμανικός ζυγός για 4 αιώνες με την περιοχή εδώ να πρωτοστατεί σε επαναστατικές ενέργειες εναντίον των Οθωμανών ειδικότερα στην επανάσταση του 1821 και 1854 προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν τον Ρώσο-τουρκικό πόλεμο και να ενωθούν με Ελλάδα όπως ήταν και πάντοτε ο απώτερος τους σκοπός, ο ύστατος τους καημός. Μετά την πτώση των Οθωμανών, το 1913 γεννιέται με την στήριξη των μεγάλων δυνάμεων το Αλβανικό κράτος με την βόρεια Ήπειρο στα σκαριά της. Ο Βενιζέλος βέβαια δεν δέχτηκε αλλά οι μεγάλες πιέσεις τον ανάγκασαν να αφήσει την περιοχή στην Αλβανία με αντάλλαγμα τα νησιά του Αιγαίου. Η ορολογία Βόρεια Ήπειρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φόρα το 1914 στην σύνοδο της Κέρκυρας όπου η περιοχή γινόταν αυτόνομη… ένα όνειρο που έσβησε γρήγορα λόγω αστάθειας στην περιοχή και 1ου Π.Π. Πριν την παραχώρηση της βόρειας Ηπείρου στην Αλβανία, η Ελληνική γλώσσα εδώ θεωρήθηκε η καθαρότερη και απαλλαγμένη από τοπικούς ιδιωματισμούς.
Πρώτη επίσκεψη το κάστρο του Αργυρόκαστρου που δεσπόζει της πόλης. Διατελεί σαν μουσείο σε κάποιες αίθουσες και με εκθέματα από διάφορες φάσεις της ιστορίας της πόλης και μπορώ να πω ότι κάποια ήταν αρκετά σημαντικά. Όσο από θέα, απλά υπέροχη.
Λιώσαμε στο περπάτημα, το αμφιθεατρικό κτίσιμο του Αργυρόκαστρου του δίνει ένα βαθμό δυσκολίας στο θέμα «περπατώ και βλέπω», βέβαια μικρό είναι, αλλά για κάτι γερόλυκους σαν εμού, έβγαλα 3 μέτρα γλώσσα !!! Η μικρή γραφική παλιά πόλη του Αργυρόκαστρου ανήκει στην ομπρέλα της UNESCO για την Οθωμανική της αρχιτεκτονική που βέβαια θυμίζει Ζαγόρια και Πήλιο. Ορδές τουριστών ατέλειωτες παρόλο που ο μήνας Ιούνιος είναι ακόμα, φαντάζομαι τον Αύγουστο τι θα γίνετε εδώ; Ατέλειωτα μαγαζάκια με σουβενίρ, αντικερί, χειροποίητες ντόπιες κατασκευές, κιλίμια, καφέ, ταβέρνες, γυράδικα, μπουρεκομάγαζα κ.λ.π. αποτελούν το σκηνικό στην παλιά πόλη του Αργυροκάστρου.
Αργά το απόγευμα προς νύκτα, βρισκόμαστε σε Ελληνικό παραδοσιακό εστιατόριο με αρκετές παγωμένες μπύρες ώστε να κλείσουμε την μέρα μας. Ακόμα νιώθω πολύ λυπημένος που αφήσαμε κάποιες επισκέψεις πίσω λόγω ζέστης. Το δωμάτιο μας στο παλιό αρχοντικό βλέπει την φωτισμένη μικρή πόλη από ψηλά και τα μαγευτικά όρη στην απέναντι όχθη του Δρίνου ποταμού με την αρχαία πόλη Αντιγόνια της Χαονίας να βρίσκετε εκεί πάνω.
Μια μικρή καλυμμένη βεραντούλα στο μεσοπάτωμα με καμάρα στην άκρη της βλέποντας τα όρη και κάστρο του Αργυρόκαστρου, είναι ο χώρος όπου θα πάρουμε το πρόγευμα μας. Αυγά μάτι, τυρί, ντομάτες ζουμερές και ώριμες, μαρμελάδα, ψωμί και καïκανάδες είναι το πολύ απλοϊκό αλλά νόστιμο πρόγευμα που μας ετοίμασε η γλυκιά χαμογελαστή γιαγιά της οικογενείας.
Σε μια ώρα είμαστε στο δρόμο SH4 στην καρδιά της Δρόπολης και δίπλα μας ο Δρίνος ποταμός παρεούλα. Η όλη περιοχή εδώ έχει πολλά να δείξει, κατέχει ιστορικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά απομεινάρια κυρίως με επιρροές Ελληνικές, να τα γράψω εδώ θα μου πάρει πολύ χώρο αλλά μην ξεχάσετε αν βρίσκετε στην περιοχή να το ψάξετε.
Σε μια ώρα είμαστε στο δρόμο SH4 στην καρδιά της Δρόπολης και δίπλα μας ο Δρίνος ποταμός παρεούλα. Η όλη περιοχή εδώ έχει πολλά να δείξει, κατέχει ιστορικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά απομεινάρια κυρίως με επιρροές Ελληνικές, να τα γράψω εδώ θα μου πάρει πολύ χώρο αλλά μην ξεχάσετε αν βρίσκετε στην περιοχή να το ψάξετε.
Ο ήλιος είναι στο ανατολικό κομμάτι του ορίζοντα με χαμηλές ακόμα θερμοκρασίες έτσι η οδήγηση γίνεται μια απόλαυση. Το ξανάπα, νιώθω όμορφα που πατάω πάλι τις ρόδες μου σ΄αυτό το μέρος, στην ένδοξη βόρεια Ήπειρο, πολλά διαφορετικά συναισθήματα μας κατακλύζουν. Το Τεπελένι έρχεται γρήγορα στην διαδρομή μας, σταματάμε μόνο για να φωτογραφήσουμε το άγαλμα του Αλί Πασά, μεγάλης φυσιογνωμίας της Οθωμανικής εποχής, δυστυχώς σήμερα πρέπει να διασχίσουμε την Αλβανία έτσι δεν βάλαμε επισκέψεις. Θα διανυκτερεύουμε σήμερα στο Ulcinj του Μαυροβουνίου κι έτσι η μόνη μας επίσκεψη θα είναι η αρχαία Απολλώνια που δεν γίνετε να αφήσουμε πίσω.
Καταναλώνουμε τα χιλιόμετρα στα σχετικά γρήγορα. Στον ορίζοντα σκούρα σύννεφα δειλά δειλά γεμίζουν τον ουρανό. Καμιά 20αριά χλμ πριν την Απολλωνία αρχίζει να ψιλοβρέχει, στάση για αδιάβροχα της Περσεφόνης. Τα δικά μου τα χρησιμοποίησα για να σκεπάσω την πίσω επάνω μικρή βαλίτσα της Hebco αφού σήμερα το πρωί αποφάσισε μετά από 10 χρόνια ζωής, να σπάσει το φερμουάρ που έκλεινε. Πριν φτάσουμε στον αρχαιολογικό χώρο, το ψιλόβροχο έγινε βροχή. Παρκάροντας έξω από τον αρχαιολογικό χώρο ήμουν ήδη παπί. Μετά βροχής μπαίνουμε στον αρχαιολογικό χώρο και πρώτα στο Ορθόδοξο μοναστήρι. Στο προαύλιο του μοναστηριού βρίσκονται και αρκετά εκθέματα της αρχαίας Απολλωνίας μεταξύ άλλων. Ο πάτερ, Αλβανός, αλλά ήξερε λίγα Ελληνικά και μας καλωσόρισε. Η εκκλησιά είναι δοσμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπήρχε όπως μας είπε εκεί και Ελληνικό σχολείο, από αρχαιοτάτων χρόνων.
Η βροχή δεν καταλάγιασε, μέσα στην μπόρα κάνουμε επίσκεψη στην αρχαία Απολλωνία.
Η θέση της Απολλωνίας σε προϊστορικούς χρόνους είχε σημαντικό ρόλο στις διαδρομές ανάμεσα σε Αδριατική θάλασσα και Αιγαίο πέλαγος ώστε πιο μετά έγινε μέρος της Εγνατίας οδού. Η πόλη της Απολλώνιας κτίστηκε από Κορίνθιους και Κερκυραίους το 600 π.χ. και μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ. έκοβε δικά της νομίσματα. Η Απολλωνία μαζί με το Δυρράχιο έγιναν τα πιο σημαντικά Ιλλυρικά λιμάνια που ένωναν την Ιταλία με τα Βαλκάνια.
Η όλη επίσκεψη έγινε μέσα στο μπουρίνι, έτσι δεν μπορέσαμε να δούμε τον όλο χώρο με την ησυχία μας και δυστυχώς την κάνουμε παρόλο που είχε απίστευτο ενδιαφέρων. Η βροχή μας ακολουθεί, εγώ ακόμα χωρίς αδιάβροχα που έγιναν σκέπασμα της βαλίτσας πίσω και οδεύουμε για Δυρράχιο. Τα χιλιόμετρα σπαταλούνται γρήγορα και άμεσα, δεν έχει κάτι να δούμε ούτε παρέχεται κάτι ώστε να κάνουμε στάση. Κάποια διαστήματα η βροχή σταματά αλλά στο 15λέπτο αρχινά πάλι. Διαπερνούμε Δυρράχιο και Τίρανα κυρίως σε βροχή, στάσεις λίγες για καφέ και ανάπαυλα, η κίνηση από Τίρανα και μετά, προς Σκόδρα, αρκετή και σε κάποιες φάσεις μποτιλιαρίσματα αρκετά.
Κοντεύοντας Σκόδρα τα σύννεφα στο βάθος έγιναν επικίνδυνα πλέον, κοιτάζοντας τον χάρτη στο GPS φάνηκε ότι θα περνούσαμε ξυστά από την ηλεκτρισμένη καταιγίδα… και τελικά έτσι έγινε ευτυχώς γιατί θα μας καθήλωνε.
Μπαίνοντας Μαυροβούνιο η βροχή σταμάτησε αλλά ήταν φανερό ότι και από εδώ πέρασε η μπόρα, όλα ήταν βρεγμένα.
Το Ulcinj μας περίμενε, μπαίνοντας στην μικρή αυτή πόλη που είχα βάλει στο μάτι εδώ και χρόνια, πορευτήκαμε στο παλιό Ενετικό κέντρο που βρίσκεται πάνω στις ακτές. Το κατάλυμα μας βρισκόταν εντός των τειχών τις παλιάς περίκλειστης πόλης. Παρκάρουμε έξω σε ελεγχόμενο χώρο στάθμευσης με φρουρό, φορτώνουμε αν χείρας τα απαραίτητα και αρχίζουμε την «εξερεύνηση» για να βρούμε το μικρό τουριστικό μας κατάλυμα. Η εξερεύνηση τελικά έγινε μεγάλος μπελάς, καμιά ταμπέλα να μας καθοδηγεί, πηγαίναμε σχεδόν στα τυφλά μέσα στα στενοσόκακα φορτωμένοι με τα μπαγκάζια μας. Μετά από αρκετή περιπέτεια, περπάτημα και βρισίδι, το βρίσκουμε. Ένα ζεύγος κάποιας ηλικίας μουσουλμάνοι, οι ιδιοκτήτες. Το δωμάτιο μας καταλαμβαίνετε πως ήταν. Ας είναι, μπανάκι και μικρή ξεκούραση για αναπλήρωση δυνάμεων.
Η πόλη ονομαζόταν Ολκίνιον ή Κολχίνιουμ και δημιουργήθηκε από κατοίκους της αρχαίας Κολχίδας γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. όπως αναφέρει ο Απολλώνιος ο Ρόδιος. Η πόλη κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, μετά έγινε μέρος του Βυζαντίου, οι Ενετοί ακολούθησαν και οι Οθωμανοί στο τέλος.
Αργά το απόγευμα περπατάμε τα στενά σοκάκια της πόλης, μικρή σε μέγεθος η παλιά πόλη αφού σε 20 λεπτά την περπατήσαμε όλη. Πολλές φορές τα τείχη είναι πάνω στην θάλασσα και προσφέρουν ωραία θέα της Αδριατικής θάλασσας. Βρήκαμε κι΄ ένα γραφικό εστιατόριο με υπέροχη θέα και με ένα ονειρικό ηλιοβασίλεμα που έσβηνε στις απέναντι βραχώδεις ακρογιαλιές. Εδώ φάγαμε μια απ΄ τις ωραιότερες ψαρόσουπες ever!!!
Ηλιόλουστο πρωινό, βρήκαμε ένα μικρό καφέ στην άκρη της κάστρο-πολιτείας με φόντο το γαλάζιο και πήραμε το πρωινό μας. 2 Freddo και 2 τόστ πληρώσαμε μόνο 10 ευρώ και με φόντο υπέροχο και με σκηνικό ιπποτικό.
Ξεκινάμε όπως πάντα στις 8:30, θα παίρναμε μια μικρή απόμερη διαδρομή πάνω στα δυτικά οροπέδια της λίμνης Σκόδρας αλλά αλλάξαμε γνώμη και μικρύναμε την διαδρομή ώστε να φτάσουμε στον προορισμό μας πριν τις 2 το μεσημέρι γιατί χτες καλύψαμε γύρω στα 370 χλμ κυρίως σε βροχή και αυτό μας κούρασε λίγο.
Προορισμός σημερινός το μαγευτικό Κοτόρ, το φιόρδ της Μεσογείου !!! Η σχεδιασμένη μας διαδρομή έπρεπε να αλλάξει κι΄έτσι ακύρωνα σημεία στο μαραφέτι (GPS) μου για να βγάλω την λίμνη Σκόδρα. Συνεχίζουμε παραλιακά στις Αδριατικές ακτές και σε λίγο το μαραφέτι με παραπέμπει δεξιά στροφή. Ακολουθούμε οδηγίες σαν πιστό σκυλί, η διαδρομή ανεβαίνει υψόμετρο όπως την θυμάμαι το 2018. Πλέον μόνο πράσινο βλέπουμε, δάση ατέλειωτα στο διάβα μας και τσακ… το μαραφέτι λέει δεξιά σ΄ένα μικρό απόμερο δρόμο που δεν μου γέμιζε το μάτι. Σταμάτησα, μελέτησα την διαδρομή και αποφασίζουμε να συνεχίσουμε να είμαστε σκυλιά… πιστά. Πολύ στενός δρόμος γεμάτος τρύπες και καρούμπαλα, αν βρω αυτοκίνητο μπροστά μου μόλις που θα μας χωρέσει ο δρόμος, έτσι, χαμηλώνω ταχύτητα για να είμαστε ασφαλείς. Όσο προχωράμε οι αμφιβολίες που θα μας βγάλει ο δρόμος αυτός μεγαλώνουν, η ανασφάλεια μεγαλώνει κι΄ αυτή.
Η διαδρομή όμορφη και ελκυστική καθώς βρισκόμαστε στο απόλυτο δασικό σκηνικό. Φαίνεται στην προσπάθεια μου να αφαιρέσω σημεία της διαδρομής, άφησα κάποιο πίσω κι΄έτσι από μόνο του το μαραφέτι μου με έφερε απ΄εδώ. Δεν θα το βρίσω και ούτε θα πω κακά λόγια γι΄αυτό γιατί η αναπάντεχη αυτή διαδρομή μας έφερε πιο κοντά στο ορεινό υπέροχο Μαυροβούνιο. Μετά από 45 λεπτά περίπου μπαίνουμε σε κεντρικό δρόμο για Cetinje. Καθαρά ορεινό τοπίο σε υψόμετρο 1,400 μέτρα περίπου μας λέει το αγαπητό μαραφέτι γεμάτο δάση, η θερμοκρασία όπως αναμενόταν έπεσε, δροσιά κυλούσε μέσα στις στολές μας πλέον κάνοντας ακόμα πιο υπέροχο το σκηνικό… εμείς οι 2, το καλό μας Vstrom και η πλάση όλο ζωντάνια.
Ένα σπιτάκι βαλμένο λίγο μέσα στο δρόμο, μας μαγνητίζει για στάση. Παρατημένο εδώ μόνο του με την φύση να το αγκαλιάζει και αρκετά άγριο-λούλουδα γύρω γύρω. Ένα σκηνικό απλοϊκό αλλά και συνάμα τόσο όμορφο και μοναδικό, μια στάση των 30 λεπτών μας έδωσε την ευχαρίστηση να νιώσουμε τον όλο χώρο εδώ, να νιώσουμε το ορεινό πέπλο που απλώνετε στην περιοχή εδώ μετά την Cetinje.
Σύντομα, ο δρόμος χωρίζει ένα βράχο στα δυο και… το μαγευτικό τοπίο του Κοτόρ είναι πλέον μπροστά μας. Μαγικό, Υπερθέαμα, Φανταστικό… είναι χαρακτηρισμοί που ίσως το αδικούν λιγάκι. Σε μια στροφή σταματάμε για φώτο και απόλαυση αυτού του μοναδικού τοπίου που κείτεται ως μαγευτική οντότητα, μπροστά μας. Το μπλε της θάλασσας με την αγριάδα των ψηλών βουνών γύρω της, είναι από μόνο του ένα σκηνικό που δύσκολα μεταφέρεται σε λέξεις, απλά το χαζεύεις χωρίς σταματημό. Ο δρόμος αυτός ήταν κάποτε, αρχές του 20ου αιώνα, τα Αυστρό-Ουγγρικά σύνορα της τότε Αυτοκρατορίας μέχρι το τέλος του Α΄ΠΠ.
Αυστρία και Ουγγαρία σ΄ ένα πόλεμο εξουσίας και δύναμης από τον 16ο αιώνα με κανένα να μπορεί να βγει νικητής, τελικά ενώθηκαν δημιουργώντας 2 μοναρχίες σ΄ένα όνομα. Η «συνεργασία» αυτή κράτησε από το 1867 μέχρι το 1918 και τότε ανέπτυξαν μεγάλη δύναμη στον οικονομικό, βιομηχανικό και στρατιωτικό τομέα σε παγκόσμια κλίμακα. Στην έκταση τους όμως που κατείχαν, υπήρχαν και πολλές άλλες εθνικότητες που αποτέλεσε μετά ανασταλτικό παράγοντα στην διάλυση της, φυσικά ο 1ος Παγκόσμιος πόλεμος ήταν το κερασάκι στην τούρτα και οι μεγάλες δυνάμεις την διέλυσαν. Ο λόγος πίσω απ΄όλα αυτά είναι οι Γερμανικές επιρροές και στις 2 χώρες τις οποίες οι δυτικές δυνάμεις δεν ήθελαν με τίποτα.
Κατεβαίνοντας λίγο πιο κάτω στα αριστερά, απέναντι από το εστιατόριο με θέα το Κοτόρ, βρίσκονται κανόνια της τότε εποχής που πλέον αποτελούν ένα ανοικτό μουσείο, απομεινάρια μιας ακόμα φθίνουσας αυτοκρατορίας.
Καθόμαστε στο εστιατόριο με την υπέροχη θέα του Κοτόρ, είπαμε να ξανά-φάμε ψαρόσουπα αλλά εδώ αποτύχαμε λιγάκι. Σε τουριστικό καθαρά χώρο τι θέλαμε να φάμε κάτι πιο ψαγμένο, έπρεπε καμιά πίτσα να φάμε.
Κατεβαίνουμε για Κοτόρ στον στενό ελικοειδή δρόμο τύπου Tranfagarasan αλλά χρειάζεται προσοχή γιατί εδώ ο δρόμος είναι κάπως στενός και αρκετοί οδηγοί δεν αφήνουν χώρο για άλλο όχημα… άρα τα μάτια μας 1014.
Μπαίνουμε στην μικρή πόλη του Κοτόρ, κίνηση απίστευτη, λεωφορεία, μικρά βαν, αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, ποδήλατα… κροκόδειλους έμεινε να δούμε. Βρίσκουμε με χίλια ζόρια το κατάλυμα μας μέσα στην παλιά πόλη του Κοτόρ, βλέπετε το ίδιο σκηνικό με Ulcinj, μεγάλη ταλαιπωρία. Λίγη ξεκούραση αναγκαία, θα κάνουμε 2 βράδια εδώ έτσι βρήκαμε ευκαιρία για μπουγάδα.
Αργά το απόγευμα σίγουρα μας περίμενε μια περιδιάβαση στην εντός των τειχών πόλη, μετά πόδας πάλι. Μέχρι τώρα πρέπει να κάλυψα τα ίδια χιλιόμετρα με την Vstrom, σε περπάτημα, έχω πραγματικά λιώσει στο περπάτημα.
Στην αρχαιότητα ονομαζόταν με το Ελληνικό όνομα Δεκατέρα και άγνωστο πότε πρωτοκατοικήθηκε. Πρωτοαναφέρθηκε το 168 Π.χ. από τους Ρωμαίους με το τότε όνομα Ασκρήβιον. Η πόλη οχυρώθηκε επί εποχής Ιουστινιανού το 6ο αιώνα μ.Χ. αφού έδιωξαν τους Οστρογότθους. Επιπλέον οχυρώσεις τον 10ο αιώνα από τον Κωνσταντίνο Ζ΄ τον Πορφυρογέννητο και η πόλη έγινε η πιο αναπτυσσόμενη στις Δαλματικές ακτές κατά τον Μεσαίωνα ως μέρος της Βυζαντινής επαρχίας της Δαλματίας. Μετά έρχονται Βούλγαροι, Σλάβοι, Ούγγροι, Ενετοί, Οθωμανοί, κατακτητές μέχρι την πρόσφατη σύγχρονη ιστορία. Η παλιά πόλη είναι κάτω από την προστασία της UNESCO καθώς θεωρείται μια από τις πιο καλοδιατηρημένες Μεσαιωνικές πόλεις της Αδριατικής.
Σίγουρα η παλιά πόλη χρίζει επίσκεψης, εντυπωσιακό είναι ότι οι οχυρώσεις της παλιάς πόλης ανεβαίνουν αρκετά ψηλά στο όρος πίσω απ΄ την πόλη όπου και τα βράδια φωτίζεται. Ανάμεσα στις καθολικές εκκλησιές στην παλιά πόλη, βρήκαμε και 2 ορθόδοξες ειδικότερα η μια, Αγ. Νικόλαου, είχε φανταστικές μεγάλες τοιχογραφίες, νομίζω δεν είναι παλιές αλλά με απίστευτη απεικόνιση των ευαγγελιστών Ματθαίου, Λουκά, Ιωάννη και Μάρκου. Αν και όχι ιδιαίτερα της Θρησκείας προσωπικά, ανάψαμε κερί γιατί ο χώρος το μετέδιδε. Το εικονοστάσι φτιάχτηκε το 1908 από Τσέχο ζωγράφο… τώρα ο Τσέχος εδώ που κολλάει;
Κάναμε τα υπέροχα μας σάντουιτς με πάστα πιπεριάς και ντομάτας, κάναμε καφέδες και φορτώσαμε το Vstrom για ημερήσια επίσκεψη σε Dubrovnik, πρώτα βέβαια κάναμε ένα πρόχειρο πρόγευμα σε παγκάκι του μικρού λιμανιού με όμορφη θέα τα κότερα και υπέροχα ιστιοφόρα που πάρκαραν εκεί.
Παίρνουμε τον δυτικό δρόμο του Κοτόρ, μικροί δρόμοι με αρκετή θέα, αρκετά καταλύματα για κάθε τσέπη, αρκετός κόσμος απ΄το πρωί να κάνει μπάνιο στην θάλασσα και με αυτό το σκηνικό φτάνουμε στο μώλο για το πορθμείο Lepetane – Kamenari. Ενδιαφέρων το πέρασμα των 10 λεπτών, βλέπεις την αρχή του Φιόρδ από μια άλλη οπτική άποψη.
Και συνεχίζουμε να πατάμε ρόδες στις ακτές της Αδριατικής στον δρόμο Ε65. Τέλος Ιουνίου ανάμενα ότι η κίνηση θα ήταν λιγότερη αλλά είχα πολύ λάθος, παντού τετράτροχα και νταλίκες… συγγνώμη, ξέχασα τα λεωφορεία. Στα σύνορα το ίδιο, κίνηση. Μας πήρε 2 ώρες να διανύσουμε 90 χλμ.
Η όψη του Dubrovnik από τον δρόμο, υπέροχη. Μπαίνοντας στην πόλη… μπάχαλο απίστευτο από κίνηση. Αναγκαστήκαμε να αφήσουμε μηχανή σ΄ ένα πεζοδρόμιο και ξανά… καλά μας ποδαράκια.
Το Dubrovnik πιστεύεται ότι ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από την Ιλλυρική φυλή των Δαλματών. Ήταν το 2ο σημαντικό λιμάνι των Βενετών μετά την πόλη της Βενετίας. Τελευταίες ανασκαφές λένε ότι η πόλη ίσως δημιουργήθηκε από Ελληνικά φύλα λόγω πολλών ευρημάτων Ελληνικής προέλευσης.
Μαζί με τον όλο συρφετό κόσμου, μπήκαμε τις πύλες της παλιά πόλης. Σίγουρα είναι εντυπωσιακή πόλη με αρκετά υπέροχα κτίσματα ενετικής επιρροής αλλά σίγουρα είναι πιο εντυπωσιακή να την βλέπεις από κάποιο ύψος, π.χ. δρόμος από Κοτόρ. Ζέστη και υγρασία είναι καλά κολλημένες στα κορμιά μας, στάση για υγρά δεν βοηθά καθόλου. Περπατάμε σαν ρομπότ και φωτογραφίζουμε σαν Ιάπωνες, ιδρώνουμε σαν τρελοί και κινούμαστε μέσα στο πλήθος σαν αρνιά. Είναι κρίμα γιατί η παλιά πόλη αξίζει περισσότερης σημασίας και προσοχής αλλά η όλη κατάσταση δεν το επιτρέπει.
Βγαίνοντας απ΄ τον όλο πανικό αρπάζουμε κι΄ ένα παγωτό για ύστατες προσπάθειες δροσιάς, ας είναι. Τώρα, αρχίζει η ανάβαση προς μηχανή που αφήσαμε σ΄ ένα πεζοδρόμιο.
Με χίλια δυο ζόρια και με στάσεις των 3 λεπτών, επιτέλους φτάνουμε, οι ανάσες και πόδια σε ψηλά επίπεδα καταπόνησης και φεύγουμε, ώρα 4 δειλινή. Ψάχνουμε στην νέα πόλη κάποιο καφέ για κάτι παγωμένο αλλά τίποτα έτσι παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής. Σε καμιά 20αριά χλμ βγαίνουμε από την κύρια οδό και βρίσκουμε ένα ήσυχο καφέ-εστιατόριο στην ακτή και την αράζουμε. Πίνουμε ένα καθαρά νεροζούμι που το ονόμαζε ο κατάλογος παγωμένος καφές… αχ ρε κλασσική μου φραπεδιά που είσαι. Αργά το απόγευμα ήμασταν Κοτόρ με εμφανή τα σημάδια της κούρασης.
Οδηγάμε στις ανατολικές όχθες του φιόρδ, πρώτη στάση το Perast. Πάνω στις βόρειες όχθες το μικρό Perast κατέχει μια ιδιαίτερη ομορφιά.
Παρκάρουμε έξω από το χωριό και έρχεται ένας παρκαδόρος και μας ζητάει 8 ευρώ για στάθμευση μηχανής… είστε σοβαροί του λέω και σίγουρα ο άνθρωπος δεν έφταιγε, έτσι φεύγω. Κρίμα γιατί ήθελα να ξαναδώ το Perast με περισσότερη λεπτομέρεια, να καθίσω δίπλα απ΄την ακτή να πιω ένα καφέ, ζεστό αυτή τη φόρα μην την ξανά-πάθουμε με τα κρύα νεροζούμια, και να απολαύσω την θέα με τα νησάκια απέναντι.
To Perast ήταν μια αυτόνομη αποικία του Βυζαντίου όπου πολλοί κατακτητές την ήθελαν δική τους. Ενετοί, Οθωμανοί, Σλάβοι ήταν μερικοί. Οι κάτοικοι της πλούσιοι έμποροι έκτισαν το ψηλότερο καμπαναριό της Αδριατικής με 55 μέτρα ύψος.
Αφήνουμε Κοτόρ και παίρνουμε τα όρη, δρόμοι P11 και Μ6 μας οδηγούν στο Niksic. Το υψόμετρο παίρνει τα high του και απολαμβάνουμε καλύτερες ανθρώπινες θερμοκρασίες και υγρασία μηδαμινή… μ΄αυτά τα δεδομένα το Vstrom και οι αναβάτες του είναι ευτυχισμένοι. Δίπλα μας πριν το Μ6, τα σύνορα Βοσνίας, θα ήθελα πολύ να έμπαινα στην χώρα των αντιθέσεων και να οδεύσω μέσω Trebinje και Stolac για Μόσταρ, αλλά έλα που οι μέρες μας, κάπως λίγες.
Στην μέση του απόλυτου πουθενά με οροπέδια να μας περιτριγυρίζουν, άγριοι βράχοι με πλατάνια αναμιγμένα μαζί, ένα μικρό café μας δελεάζει για στάση. Πράγμα που κάναμε χωρίς δεύτερες σκέψεις. Στο χαμηλό στενόμακρο μπαλκόνι του, κόκκινα γεράνια το διακοσμούσαν όμορφα. Μόνοι είμαστε στον χώρο παραγγέλνουμε 2 ζεστά capuccino. Εδώ στα πιο απόμερα και απρόσμενα, ήπιαμε τον καλύτερο καφέ εδώ και μέρες αφότου αφήσαμε τα Ελληνικά σύνορα, εδώ που αναμένεις να πιεις ένα μέτριο καφέ, τα φαινόμενα και οι αντιλήψεις σε εξαπατούν.
Με χαλαρούς ρυθμούς και διάθεση, συνεχίζουμε το συμπαθητικό τοπίο μπροστά μας. Σύντομα έρχεται το Niksic και αλλάζουμε σε δρόμο Ε762 για την καρδιά των Durmitor. Το σκηνικό συνεχίζει να μην λέει πολλά, ευτυχώς σύντομα βλέπαμε από μακριά τα όρη να φαντάζουν. Μέχρι που κοντέψαμε το Pluzine, το τοπίο πλέον έγινε αλπικό, βουνοκορφές απλώνονται δίπλα μας και απέναντι μας, τα δάση είναι μαζί μας. Μια ταμπέλα για ένα μοναστήρι τραβάει την προσοχή της Περσεφόνης έτσι, πάμε.
Ονομάζεται Piva και πήρε το όνομα του από το χωριό δίπλα και τον ομώνυμο ποταμό. Περπατάμε τον μικρό χώρο που παίρνει το όλο κτίσμα, μέσα στην εκκλησιά εντυπωσιακές τοιχογραφίες που αργότερα έμαθα είναι φιλοτεχνημένες από Έλληνες ζωγράφους του 17ου αιώνα… Μπράβο μας.
Το μοναστήρι κτίστηκε τον 16ο αιώνα μ.Χ. και είναι το μεγαλύτερο Σέρβικο μοναστήρι που κτίστηκε κατά την διάρκεια τη Οθωμανικής κατοχής τότε και είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Το μοναστήρι είναι γνωστό για τις τοιχογραφίες του, θησαυρούς όπως εκκλησιαστικά είδη, σπάνια βιβλία και αντικείμενα κατασκευασμένα με ακριβά μέταλλα και όλα εκθέτονται στο μουσείο του μοναστηριού.
Βασικά ο χώρος κάνει για μια μικρή επίσκεψη και σαν χώρος ξεκούρασης ΑΛΛΑ… μην χρησιμοποιήστε τις τουαλέτες στο χώρο σταθμεύσεως, είναι σε μια κατάσταση άθλια χωρίς επιπλέον περιγραφή.
Το Pluzine πολύ κοντά, μπαίνουμε στην μικρούλα πόλη και άμεσα δίπλα απ΄ την λίμνη. Βρήκαμε ένα μεγάλο δέντρο στην ακτή της λίμνης με τυρκουάζ χρώμα κι΄ έτσι εδώ θα μεσημεριάσουμε με το τοπίο να μας παρέχει αρκετή ομορφιά. Γαλήνη απλόχερα μας προσφέρει η όψη της λίμνης, φάγαμε τα σάντουιτς μας, ήπιαμε τον ζεστό πλέον καφέ που φέραμε μαζί μας και απλώσαμε τα κορμιά μας κάτω απ΄ την πολυπόθητη σκιά του δέντρου.
Αποβλακωθήκαμε κάπως εκεί, ηρεμήσαμε απίστευτα με τέτοιο σκηνικό αλλά ξεκινάμε για το τελευταίο κομμάτι της ημέρας, την καρδιά του Durmitor. Αρχινούν τα συνεχές μικρά τούνελ με το υψόμετρο να παίρνει άμεσα μέτρα και η θέα να παίρνει κι΄αυτή τα πάνω της. Σύντομα παίρνουμε τον νότιο δρόμο, τον βόρειο δρόμο τον έκανα το 2018 έτσι ήρθε η σειρά του νοτίου.
Το όρος Durmitor αποτελεί μέρος των Δειναρικών Άλπεων. Ψηλότερη κορυφή είναι η Bobotov Kuk στα 2,523 μέτρα. Μέσα στα όρη υπάρχουν 18 λίμνες με νερά που έρχονται από παγετώνες. Το όνομα Durmitor πάρθηκε από ανατολικές γλώσσες και σημαίνει «τόπος που κοιμάται». Μια άλλη εκδοχή λέει το όνομα πάρθηκε απ΄τους Κέλτες αφού κι΄ άλλα τοπωνυμία στην περιοχή είναι Κέλτικα.
Η διαδρομή αρχικά δεν λέει κάτι αλλά σύντομα το όλο σκηνικό αλλάζει, πλέον οδηγάμε στις κορυφογραμμές με τις γύρω βουνοκορφές το φόντο μας. Η Άνοιξη φαίνεται εδώ ξέχασε να δώσει τα σκήπτρα στο καλοκαίρι, γεμάτοι οι αγροί αγριολούλουδα λογής χρωμάτων και σχημάτων κάνοντας την οδήγηση μας ακόμη πιο ευχάριστη. Ο στενός δρόμος κατέχει πολλές στροφές, συνεχώς κάνουμε εναλλαγές κατεύθυνσης αλλά αυτό δεν είναι αρνητικό γιατί το τοπίο απλά… ΔΙΝΕΙ ΡΕΣΤΑ. Ο δρόμος γεμάτος με μηχανές, το χέρι μου κουράστηκε να χαιρετάει, όλοι πρέπει να δώσουμε φόρο τιμής στο υπέροχο αυτό ορεινό όγκο.
Ο κινητήρας του Vstrom γουργουρίζει υπέροχα καθώς οδηγάμε στο μαγευτικό τοπίο, αν εξαιρέσω τις αμέτρητες μηχανές που οδηγούν συνάμα το όρος, νιώθαμε ότι ήμαστε μόνοι εδώ πάνω, μόνοι εμείς και ο Θεός μαζί μας, νιώθαμε ότι μπορούμε να αγγίξουμε τον ουρανό και τα λιγοστά σύννεφα που γέμιζαν την ατμόσφαιρα. Αυτό το ξεχωριστό συναίσθημα μας το έδινε απλούστατα η διαδρομή, τα γυμνά οροπέδια με την ιδιαίτερη αγριάδα των βουνοκορφών, ζωγράφιζε ΜΟΝΑΔΙΚΑ την διαδρομή μας.
Μετά το κλασικό καλάθι μπάσκετ στην μέση του πουθενά με φόντο την απόλυτη αγριάδα ζωγραφισμένη στους πρόποδες της βουνοκορφής, βασικά η διαδρομή έφτασε αισίως στο τέλος της. Θέλετε να μας ρωτήσετε πως νιώθουμε… νιώθουμε ΔΕΟΣ και ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ που κάναμε τέτοια διαδρομή.
Το μικρό Zabljak μας υποδέχεται, δυστυχώς έργα στο δρόμο χάλασαν την ηρεμία και ομορφιά του, τέτοιο καιρό με τουρίστες αμέτρητους έπρεπε να ήταν τελειωμένοι με έργα.
Μια μικρή ξεκούραση στο μικρό μας διαμέρισμα και φεύγουμε για Μαύρη Λίμνη. Μερικά χιλιόμετρα από την πόλη, πληρώνεις είσοδο, παρκάρεις μηχανή και πάλι τα καλά μας ποδαράκια ανάλαβαν έργο. Φτάνοντας εκεί σίγουρα το τοπίο είναι υπέροχο, η λίμνη σε πρώτο φόντο, δάση πυκνά ακολουθούν και πίσω τα άγρια γυμνά όρη.
Η λίμνη κυρίως γεμίζει από νερό της βροχής όπως επίσης και υπόγεια ρεύματα νερού. Τα δάση που περιτριγυρίζουν την λίμνη είναι κωνοφόρα και αυτά δίνουν στην λίμνη το σμαραγδένιο πράσινο χρώμα. Υπάρχουν 18 λίμνες από παγετώνες στο Durmitor που ονομάζονται «Βουνίσια μάτια» και αυτή είναι η πιο μεγάλη. Τα νερά της λίμνης διακλαδώνονται και ρέουν σε 2 ποταμούς, τον Τara και Piva.
Καθίσαμε στο καφέ/εστιατόριο με φόντο το όλο υπέροχο σκηνικό με μπύρα κι΄ένα κρασάκι, η ξεχωριστή ομορφιά που η φύση μας έδινε απλόχερα μας έκανε να θέλουμε να παραμείνουμε στον χώρο ακόμη περισσότερο, κι έτσι κάναμε φυσικά.
Για βραδάκι, είχα βρει από πριν ένα παραδοσιακό ξύλινο εστιατόριο (Izvor η ονομασία του) έξω από Zabljak στην μέση του πουθενά με μιας ιδιαίτερης ομορφιάς τοπίο, σε οροπέδιο με κάποιες βουνοκορφές να ξεπροβάλουν. Την αράζουμε στα ξύλινα τραπέζια και καρέκλες και ανοίγουμε κατάλογο. Ένιωθα περήφανος που βρήκα τέτοιο εστιατόριο με παραδοσιακό χαρακτήρα και έφερα την αγαπημένη μου Περσεφόνη για βραδινό. Το μενού σχεδόν ήταν γεμάτο νερόβραστα κρέατα με πατάτες, παραγγείλαμε αυτά που νομίζαμε ότι θα μας ικανοποιούσαν, αλλά… πάλι ο Θεός γελά μαζί μας. Τέτοιο κακόγουστο νερόβραστο φαγητό χωρίς ούτε τα βασικά αλάτι και πιπέρι. Παρόλο που η Περσεφόνη είναι φανταστική στην μαγειρική, το δικαιολόγησε ότι έτσι είναι η παραδοσιακή τους κουζίνα. Και για να μην ξεχνιόμαστε, είμαστε Μαυροβούνιο.
Όμορφο το σκηνικό αλλά ο σερβιτόρος μας λέει ότι καφές δεν είναι διαθέσιμος γιατί έχουν κόψει την παροχή νερού στην πόλη, λάθος εποχή διάλεξαν είπαμε για έργα. Και όταν ήρθε η ώρα να φύγουμε, ούτε τουαλέτα μπορούσαμε να πάμε, ο δρόμος μας περίμενε.
Σήμερα θα διασχίσουμε τα Durmitor από βόρεια προς νότια και θα μπούμε Αλβανία, διανυκτέρευση στο Theth στις Δειναρικές Άλπεις της Αλβανίας. Ξεκινάμε με τον δρόμο Ρ5, μέσα σε αλπικό τοπίο οδηγάμε σε χαλαρούς ρυθμούς την καταπράσινη οδό. Σύντομα αρχίζουν φουρκέτες και το υψόμετρο παίρνει κι΄άλλα μέτρα. Σε λίγη ώρα φτάνουμε στην διασταύρωση του γεφυριού Τάρα. Στάση σίγουρα για φωτογραφίσεις και άλλα σχετικά αλλά το πιο σίγουρο… για καφεεεεεεεεέ.
Το γεφύρι κτίστηκε μεταξύ του 1937 και 1940 κατά την περίοδο της Γιουγκοσλαβικής βασιλείας. Την εποχή που κτίστηκε ήταν το μεγαλύτερο γεφύρι στην Ευρώπη με μπετόν για οχήματα. Κατά τον 2ο Π.Π. οι παρτιζάνοι μαζί με ένα από τους σχεδιαστές του, ανατίναξαν την μεσαία αψίδα έτσι έκοψαν την ιταλική προέλαση, προσωρινά βέβαια αφού οι Ιταλοί την έφτιαξαν πάλι. Ονομάστηκε Τάρα από τον ομώνυμο ποτάμι που περνά από κάτω.
Και σίγουρα η θέα υπέροχη, καθήμενοι στο σχετικά υψομετρικό cafe αγναντεύουμε την θέα μπροστά μας. Και για τέλος, επιτέλους πήγαμε τουαλέτα.
Στο σταυροδρόμι πάμε δεξιά, δρόμος Ρ4. Η διαδρομή μπαίνει καθαρά στο φαράγγι Τάρα με τον τυρκουάζ ποταμό να μας κρατάει παρεΐτσα. Διαδρομή όμορφη, με εναλλαγές τοπίου αρκετές, τα δάση δένουν υπέροχα με την αγριάδα των βράχων όπως και το ποτάμι. Ανοιχτές στροφές με άνεση, μέση ωριαία ταχύτητα τα 70-80 χλμ/ω, το μόνο άσχημο είναι η κατάσταση του δρόμου, τρύπες και κακή άσφαλτος δεν κάνει άνετη της προσπέλαση του Ρ4.
Άξαφνα, βλέπω 2-3 αυτοκίνητα σταματημένα και 1 μηχανή, πάω μπροστά και ο μηχανόβιος με ενημερώνει ότι ο δρόμος είναι κλειστός και θα ανοίξει σε 1,5 ώρα, το επιβεβαίωσα με τους εργάτες. Τυχεροί είμαστε μέσα στην ατυχία μας, δίπλα ακριβώς στον δρόμο ένας κατασκηνωτικός χώρος εναλλακτικής διαβίωσης, ο άλλος μηχανόβιος είναι Ινδός με την φιλενάδα του από Γαλλία. Πάμε μαζί στον κατασκηνωτικό χώρο σ΄ένα υποτυπώδες κιόσκι που έχει και διάφορα παγωμένα. Ο Ινδός με την Γαλλιδούλα πάνω σ΄ένα Enfield αγνώστου χρονολογίας και φορτωμένο με μαλακές τσάντες επενδυμένες με σακούλια για αδιαβροχοποίηση φαντάζομαι. Ξεκίνησαν το ταξίδι τους πριν 3 μήνες από Νέο Δελχί, ταξιδεύουν σε τύπου μποέμ καταστάσεων και για να βάλω λίγο το μεσογειακό κλασικό κουτσομπολιό, αταίριαστοι σαν ζευγάρι. Στην παρέα μας μπήκε και ένας νεαρός Γερμανός με Τενέρε 700. Μιλήσαμε αρκετά αναμεταξύ μας για ταξίδια και προορισμούς με την συνοδεία χυμού, είπαμε, σε κατασκήνωση εναλλακτικής διαβίωσης είμαστε.
Στα 100 μέτρα ήταν οι εργάτες του δρόμου και κατάλαβα ότι κάτι γίνεται, άνοιξαν τον δρόμο για κάποιο λόγο νωρίτερα και μας φώναζαν να πάμε γρήγορα και να φεύγουμε, έτσι έγινε. Αποχαιρετάμε τους νέους «φίλους» και συνεχίζουμε την όμορφη ενδιαφέρουσα διαδρομή μας που σίγουρα την συνιστούμε για μότο-τουρισμό.
Νότια οδεύουμε, με τον δρόμο Ε65, πλέον το τοπίο έφυγε από το αλπικό αλλά παραμένει ενδιαφέρον. Εκεί που πηγαίναμε μια χαρά, ταχύτητες των 90-100 χλμ/ω, το μαραφέτι μου λέει να μπω αριστερά. Ο δρόμος δεν μου γέμισε το μάτι και σταματάω να ελέγξω, λάθος σχεδιαστικό τελικά που φταίω καθαρά εγώ, ο μικρός δρόμος σε καμιά 40 χλμ θα ενωθεί με τον υφιστάμενο δρόμο, είμαστε πλέον στον Μ9.
Στο Plav βάλαμε στόχο για μεσημεριανό, ήδη 1 η ώρα μεσημέρι. Δεν μπήκαμε στην μικρή μουσουλμανική πόλη αφού έργα γίνονται πάλι στο δρόμο και βρίσκουμε ένα ωραιότατο εστιατόριο (Aqua resort) στο δρόμο μας, απέναντι από την ομώνυμη μικρή λίμνη. Λίγοι θαμώνες, όμορφη πολύ θέα, καλό φαγητό και πολύ χαμηλές τιμές (για τα δικά μας δεδομένα βέβαια) και συνιστάτε αν κάνετε αυτή την διαδρομή.
Και πλέον προχωράμε για Αλβανικά σύνορα που πολύ σύντομα έρχονται, στον δρόμο Ρ9. Μικρό συνοριακό φυλάκιο που θύμιζε παλιά κουμουνιστικού τύπου. Σε 5 λεπτά περάσαμε, ήμασταν οι μόνοι «πελάτες» χαχα. Και ο δρόμος γίνεται ο SH20 όπου τον είχα εδώ και χρόνια στα «πρέπει να κάνω» γιατί κατέχει ομορφιά και υπέροχες διαδρομές και τα τελευταία 8-9 χρόνια έγινε ασφάλτινος.
Απαρχής ο SH20 δίνει το στίγμα του, διαδρομή με άπλετη ζωντάνια, φύση και τοπίο. Ανεβήκαμε, κατεβήκαμε, τα περάσματα, το αλπικό σκηνικό, η αγριάδα των Δειναρικών Άλπεων, τα φαράγγια, ο ποταμός Cemi μαζί μας… η διαδρομή τα είχε ΟΛΑ. Το μόνο αρνητικό ήταν η ζέστη, παρόλο που βρισκόμαστε σε ορεινό στοιχείο, ήταν σε ψηλά επίπεδα. Η διαδρομή ονομάζεται και το Stelvio της Αλβανίας αφού στο ψηλότερο σημείο ο δρόμος αναρριχείται με τον ίδιο τρόπο όπως το γνωστό Αλπικό πέρασμα και έγινε άσφαλτος μόλις το 2016. Τα χωριά που διαπερνούσαμε λιγοστά και η απομόνωση τους ορατή. Σε μια στάση σ΄ ένα μεγάλο χώρο που έχριζε εστιατορίου, είδα ολοκόκκινες ντομάτες σε κάπως μεγάλο μέγεθος… τέτοιες ώριμες ντομάτες έχει χρόνια να δω και να γευτώ.
Τα 40 χλμ της διαδρομής όμως, μας φάνηκαν σαν 100, αλλάξαμε πολλά υψόμετρα και κάναμε αρκετές φουρκέτες. Τα βουνά ονομάζονται και «Καταραμένα Βουνά» λόγω του μύθου που τα στοιχειώνουν, 2 αδέλφια κυνηγοί αγάπησαν την ίδια γυναίκα με αποτέλεσμα να αλληλοσκοτωθούν, οι κατάρες της μητέρας τους προς την γυναίκα ακόμη αντιλαλούν στα όρη και ρεματιές εδώ. Αλλά, το άξιζε απόλυτα και θα το ξανάκανα με χαρά αν βρεθώ στην περιοχή. Τελειώνοντας τον SH20 ανεφοδιασμός και μια μικρή στάση στο βενζινάδικο.
Τώρα έμειναν 60 χλμ, δρόμος SH21… γυρίζω και λέω στην Περσεφόνη «δεν έχω σθένος να βγω άλλο όρος». Μάζεψα αρκετές δυνάμεις, το ίδιο και η γλυκιά συνοδοιπόρος μου και πάμε να καλύψουμε αυτά τα τελευταία 60 χλμ. Μπαίνοντας στον SH21 στα πρώτα 30 χλμ, ήταν μια σχετική ευθεία, μικρός δρόμος αλλά χωρίς δυσκολία ιδιαίτερη. Όσο προχωρούσαμε η μορφολογία άλλαζε, τα μεγαλοπρεπή όρη των Δειναρικών βουνοκορφών φάνταζαν μαγευτικά. Ο δρόμος στένεψε, μηχανές πολλές κατέβαιναν, οι φουρκέτες αυξήθηκαν και έγιναν των 180 μοιρών. Όσο το μαραφέτι μου έλεγε λιγότερα χλμ για προορισμό, τόσο το τοπίο γινότανε ακόμη πιο μαγευτικό. Στο ψηλότερο σημείο που μας έβγαλε ο SH21 ήταν στα 1,800 μέτρα αν θυμάμαι καλά. Αγαπητοί φίλοι, αναγνώστες και συνταξιδιώτες… πιο ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ, ΑΓΡΙΟ, ΥΠΕΡΟΧΟ, ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΌ ορεινό τοπίο ΔΕΝ ΞΑΝΑΔΑ, είναι το πέρασμα Thore. Ο δρόμος κτίστηκε το 1936 και ασφαλτώθηκε πλήρως το 2021 και συνήθως κλείνει λόγω παγετών από Νοέμβριο μέχρι Μάιο. Έχω πάει Άλπεις, Καρπάθια, Καύκασο, Ιουλιανές Άλπεις, Τάτρας και τόσα άλλα όρη μα τέτοια ομορφιά και αγριάδα ΔΕΝ έχω ξανασυναντήσει. Οι χαράδρες ΑΤΕΛΕΙΩΤΕΣ, οι γυμνές βουνοκορφές ΠΑΝΕΜΟΡΦΕΣ, το αλπικό τοπίο ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ. Έχω πάει και Βαλπόνα, στην απέναντι πλευρά από Theth όπου και ανάμεσα τους βρίσκετε η ψηλότερη κορυφή των Δειναρικών Άλπεων αλλά το Theth είναι απλούστατα ΜΟΝΑΔΙΚΟ. Ένα μέρος καθαρά φιλοτεχνημένο από την αόρατη ανάσα της φύσης.
Κατηφορίζουμε προς Theth πλέον και εναπομείναντα χλμ 7, οι φουρκέτες των 180 μοιρών και ο στενός δρόμος παραμένουν. Παρόλη την κούραση, φύγαμε από Zabljak 8:30 το πρωί και τα τώρα είναι σχεδόν 6 απογευματινή και τα πλείστα χλμ έγιναν σε ορεινές διαδρομές με σχετικά αρκετό στροφιλίκη, κακούς δρόμους και πολλά ανεβάσματα και κατεβάσματα υψομέτρου, παραμιλώ μέσα στην μοναξιά του κράνους (να λέμε την αλήθεια έχουμε ενδοσυνεννόηση άρα το μοναξιά δεν κολλάει, απλά ήθελα να δώσω μια ποιητική νότα ρε παιδιά) για το τι βλέπουνε τα ματάκια μας.
Φτάσαμε στο κατάλυμα μας, λίγο πριν το χωριό του Theth, κάπως Αλπικού τύπου το μοτέλ με μεγάλη αυλή με φόντο τα φαντασμαγορικά όρη. Μπανάκι και κάτω στη αυλή για μπυρίτσα, ξεκούραση και ανάλυση ημέρας, ήμασταν απόλυτα λιωμένοι στην κούραση που ούτε 2 χλμ δεν θέλαμε να κάνουμε για να φτάσουμε στο χωριό.
Βρήκαμε όμως μια στάλα δύναμης και περπατήσαμε καμιά 300 μέτρα στο μονοπάτι που βρίσκετε το κατάλυμα μας. Ξύλινες φάρμες, ρούχα κρεμασμένα στην αυλή για να στεγνώσουν, μικρά πέτρινα σπιτάκια κάποιων πολλών χρόνων είναι ανάμεικτα με λίγα νέα σπίτια, εξοχικές κατοικίες, αλλά αυτό που τα «δένει» μαζί, είναι τα μαγευτικά όρη που έχουν σε κοινή θέα. Μια γριά, δεν κατάφερα να υπολογίσω στο περίπου ηλικία, μαύρα μαλλιά τύπου μάγισσα Φούρκα, έβοσκε το μικρό κοπάδι της με αγελάδες. Την κοντέψαμε λίγο για να αποτυπώσουμε σε φώτο αυτό το πλέον σκηνικό που βρίσκεται σε αφανισμό. Μας βλέπει και άρχισε να μας χαμογελάει και να μας χαιρετά, κάπως αναπάντεχα μας ήρθε η φιλοξενία της κυρίας και χαιρετάμε ζεστά πίσω… αυτό που λατρεύω σε τέτοια απόμερα μέρη, ο κόσμος είναι φιλόξενος και απονήρευτος, δεν βλέπουν κοινωνικά status για να χαιρετήσουν ένα ξένο. Απλόχερα χαιρετούν και χαμογελούν συντοχρόνως.
Το βραδάκι η οικογένεια που διαχειρίζεται το Villa Molla, μας μαγείρεψε υπέροχο φαγητό με ντόπια καθαρά προϊόντα. Λάθος μεγάλο που δεν μείναμε μια μέρα επιπλέον εδώ, το άξιζε ανεπιφύλακτα.
Φορτώνουμε το Vstrom και αρχίζουμε να ξαναζούμε το μαγικό τοπίο των Δειναρικών Άλπεων. Στάσεις πολλές, μια το όλο άγριο τοπίο και μια τα πολλά αγριολούλουδα που γέμιζαν τις πλαγιές με χρώματα, μας ανάγκαζαν κάθε λίγο να σταματάμε.
Πράγματα που χτες δεν είδαμε λόγω κούρασης, σήμερα είναι όλα ορατά και υπέροχα.
Κατεβήκαμε σχεδόν Σκόδρα, ο ουρανός γέμισε με σύννεφα, πριν ακόμα φτάσουμε την πόλη οι βροχές αρχινάνε, φοράμε αδιάβροχα και συνεχίζουμε. Από Σκόδρα μέχρι Τίρανα βροχή, φαίνεται η Αλβανία δεν μας γουστάρει, όποτε προσπαθούμε να την περάσουμε τρώμε νερό. Η διαδρομή μας περνά από Elbasan και μετά SH3, η βροχή συνεχίζει σε ηπιότερους ρυθμούς αλλά πάλι βροχή ήταν.
Πριν τα σύνορα με Σκόπια, ανηφορικές φουρκέτες μας περιμένουν με κίνηση. Μια νταλίκα σκάλωσε σε μια στροφή 180 μοιρών, το οδόστρωμα γλιστερό πολύ, σταματάω μπροστά από αυτοκίνητα και πίσω από νταλίκα. Σε κάποια στιγμή φοβήθηκα ότι θα έρθει πίσω να μας πατήσει έτσι αποφασίζω να την περάσω πριν μας πατήσει, δύσκολο πολύ το έργο. Μόλις βγαίνω απ΄την στροφή μπροστά μου μια μηχανή πεσμένη, γλίστρησε ο οδηγός, ευτυχώς όλα καλά γιατί έμπαινε από μόνος του στο ασθενοφόρο που ήταν εκεί. Η βροχή δυνάμωσε, στα σύνορα με Σκόπια έπρεπε να πάω στον 1ο όροφο, να βρω το συγκεκριμένο γραφείο για να βγάλω ασφάλεια αξίας 50 ευρώ, όλα αυτά έγιναν με κράνος και αδιάβροχα που έσταζαν σαν σκεπή σπιτιού. Με πλέον την εντονότερη βροχή και αρκετή κίνηση διαπερνούμε την Struga και μπαίνουμε Οχρίδα. Η διαμονή μας είναι στο παλιό κέντρο πίσω απ΄το κάστρο, έπρεπε να παραβιάσω κάποιες μπάρες ασφαλείας αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια. Ο ιδιοκτήτης του καταλύματος, που μας βλέπει μας βάζει να πάμε άμεσα στην βεράντα και να βγάλουμε αδιάβροχα που μάζεψαν βροχή και ακαθαρσίες από την Σκόδρα, 230 χλμ απόστασης.
Λίγο πριν νυχτώσει σταμάτησε να βρέχει, έτσι σαν σαλιγκάρια κατεβαίνουμε μετά πόδας όπως έχω «συνηθίσει» σ΄αυτό το ταξίδι. Σε 10 λεπτά ήμασταν στην άκρη της λίμνης με όμορφα κίτρινο-πορτοκαλιά χρώματα να φωτίζουν την λίμνη. Η πόλη γεμάτα κοσμηματοπωλεία με κατασκευές με μαργαριτάρια που συλλέγουν απ΄την λίμνη, μιλάμε για καθαρά τοπικές επιχειρήσεις. Μεταξύ πόλης και μόλου λίμνης, δεσπόζει ένα κάπως μεγάλο άγαλμα του Κύριλλου και Θεοδόσιου, αυτό δηλώνει έντονα το θρησκευτικό υπόβαθρο της Οχρίδας.
Η περιοχή εδώ, Οχρίδα, πρωτοκατοικήθηκε από την αρχαία Ελληνική φυλή των Δεσσαρητών και την Ιλλυρική φυλή των Εγχελών. Ήταν ήδη πόλη από την εποχή του Φίλιππου Β΄της Μακεδονίας. Το όνομα της πάρθηκε από το Ελληνικό «Λυχνίς» εννοώντας πόλη του φωτός. Η μυθολογία μας πάλι εδώ, λέει ότι ο Φοίνικας, πρίγκιπας του Κάδμου, εξορισμένος από την Θήβα ήρθε εδώ στους Εγχελούς και ίδρυσε την πόλη με το όνομα Λύχνιδος. Η πόλη ανήκε στο πέρασμα της Εγνατίας οδού που ένωνε το Δυρράχιο με το Βυζάντιο. Πολλοί Έλληνες όπως και Σλάβοι έζησαν εδώ μέχρι την μείωση τους λόγω Οθωμανικής κατοχής.
Σίγουρα η βραδιά μας τέλειωσε με κλασικές κρεατοφαγίες πάνω στις ακτές της αρχαίας αυτής όμορφης λίμνης.
Πριν τις 8 πρωινή ήμασταν και πάλι δίπλα στην ακτή με το Vstrom μαζί μας και έτοιμο για αναχώρηση. Μέχρι να ανοίξουν τα μαγαζιά για πρωινό κάναμε μια γύρα στο παραλιακό κομμάτι. Σίγουρα αφήσαμε πράγματα να δούμε στην πόλη αλλά ο καιρός και οι καταστάσεις δεν το επέτρεψαν.
Συνεχίζουμε την ανατολική ακτογραμμή της Οχρίδας όπου σε αρκετά σημεία της λίμνης η όψη υπέροχη και άξιζε στάσεις για φώτο. Σχεδόν στο τέρμα της ακτογραμμής μπαίνουμε αριστερά, δρόμος Ρ504, για εθνικό πάρκο Galicica.
Η ανάβαση είναι όντως εντυπωσιακή, η απέραντη θέα της λίμνης Οχρίδας και άλλων ορεινών όγκων είναι ορατές ανεβαίνοντας το όρος, που είναι και εθνικό πάρκο, πληρώνεις μόλις μπεις στο δρόμο Ρ504 (έχουν και POS οι Σκοπιανοί μην χάσουν κανένα πελάτη). Φτάνοντας στο πιο ψηλό σημείο του δρόμου, 1,600 μέτρα περίπου, η θέα: απλά μαγική και υπέροχη!!! Το κρύο όμως το ίδιο, στην κορυφή που ήμαστε έχει 16 βαθμούς. Εκεί επίσης, για λόγο που δεν γνωρίζω, βρίσκεται ένας πολύ μικρός χώρος με περίγυρο με μια μοκέτα εκκλησιάς και με μια εικόνα του Αγ. Γεώργιου. Όπως κι΄ αν είναι, όλα υπέροχα από το ψηλότερο σημείο του δρόμου.
Δώσαμε στον χώρο αρκετή ώρα για να τον απολαύσουμε και προχωρήσαμε στην διαδρομή μας. Το ορεινό τοπίο συνεχίζει υπέροχο, το κρύο όμως έπεσε 14 βαθμούς. Πολύ σύντομα βλέπουμε την μεγάλη Πρέσπα, το όρος είναι ανάμεσα της Οχρίδας και Πρεσπών. Σε λίγα χλμ αρχίζει η κατάβαση προς Πρέσπες με την θέα να μας δίνεται απλόχερα. Φτάνουμε στις όχθες και πάμε για Αλβανικά σύνορα.
I’m a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It’s easy.
Είμαστε στο δρόμο SH79, το Αλβανικό κομμάτι των Πρεσπών είναι πραγματικά πολύ όμορφο, η διαδρομή διαθέτει αρκετές όμορφες εικόνες της λίμνης. Χωριουδάκια λίγα και μικρά (Ρακίτσα, Σουέτσι και Τρεν) στον δρόμο μας, κοπάδια με κατσίκια είδαμε να βόσκουν στις πράσινες ακτές και αρκετές χριστιανικές εκκλησιές. Πραγματικά η διαδρομή μας άρεσε και δεν νιώσαμε βαρεμάρα πουθενά, ο δρόμος επίσης πολύ καλός σε κατάσταση με ανοικτές άνετες στροφές.
Περνάμε σύνορα Κρυσταλλοπηγής και μπαίνουμε στον δρόμο αριθμός 2 για Πρέσπες, συγκεκριμένα στο μικρό χωριό Ψαράδες όπου θα μέναμε 2 βράδια. Ο χώρος επιλέχτηκε για να έχουμε λίγο χρόνο ηρεμίας και ξεκούρασης μετά από 2,500 και βάλε χλμ ταξιδιού.
Φτάνουμε στο χωριό, τακτοποιούμαστε στο απλοϊκό, λιτό μας ξενοδοχείο και άμεσα για μάσα, ήδη 2 η ώρα απογευματινή. Και σίγουρα φασόλια κόκκινα Πρεσπών, Τσιρόνια σε ψάρι και μια σαλάτα Ελληνική… είχαμε μέρες να φάμε κάτι τόσο νόστιμο και το απολαύσαμε τα μάλα. Το βραδάκι εδώ όλα σχεδόν κλειστά, οι λιγοστές ταβέρνες κλείνουν γύρω στις 7 το βράδυ, το πολύ να βρεις 1 ταβέρνα ανοικτή μετά τις 7. Η απόλυτη σιγή επικρατεί εδώ έντονα, τουλάχιστον αυτή την εποχή, αρχές Ιουλίου. Αυτό ψάχναμε για το τέλος του ταξιδιού μας.
Ήλιος με πρωινή δροσούλα στην βεράντα μας στον 2 όροφο του καταλύματος με θέα το χωριό και την λίμνη. Μετά το πρωινό μας φεύγουμε για Αγ. Αχίλλειο, σύντομα εκεί. Περπατάμε την πλωτή μακρινή γέφυρα των 650 μέτρων μήκους με όμορφο φόντο την λίμνη, φτάσαμε στο νησάκι και άμεσα με καθοδηγούν ταμπέλες για την βασιλική του Αγ. Αχιλλείου του Καππαδόκη.
Σε 6-7 λεπτά περπάτημα στο μικρό χωμάτινο μονοπάτι φτάνουμε. Εγώ εκστασιάζομαι, έχει πολλά χρόνια που το είχα σαν τάμα να έρθω εδώ, να δω αυτόν τον ναό που όχι μόνο φέρει το όνομα μου αλλά γιατί κείτεται σε μια μοναδική τοποθεσία και κουβαλάει αιώνες πολλούς σπουδαίας ιστορίας.
Ο Αγ. Αχίλλειος ο Καππαδόκης όπως το λέει και το όνομα του καταγόταν από την Καππαδοκία της τωρινής Τουρκίας και έζησε τα χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου (4ο αιώνα μ.Χ.). Η βασιλική τώρα, είναι κτίσμα του 10-11ου αιώνα και κτίστηκε πάνω σε παλαιότερο ναό του 6ου αιώνα. Ο ναός λεηλατήθηκε τον 11ο αιώνα από Αλαμανούς και ξανά ανακαινίστηκε. Εικάζεται ότι στο διακονικό του βρίσκονται τα λείψανα του Αγ. Αχιλλείου και πιο δεξιά ο τάφος του Βούλγαρου τσάρου Σαμουήλ.
Μεγαλόπρεπος ο ναός μ΄ ένα υπέροχο παλιό μωσαϊκό πάτωμα. Στέκομαι και τον χαζεύω προσπαθώντας να νιώσω αυτό το κάτι που με έλκυε τόσα χρόνια να έρθω εδώ, βέβαια μαζί μου και ένα κοπάδι κατσίκια που βρήκαν χώρο για μασούλημα χόρτου. Νιώθω πολύ όμορφα που είμαι εδώ, ίσως γιατί έβαλα ακόμη ένα αστεράκι στην λίστα «πρέπει να δω». Όμως δεν είναι μόνο αυτό, είναι ο τόπος, είναι η τοποθεσία, είναι η μέρα αυτή, είναι αυτό που βλέπω, είναι η επιθυμία μου που πραγματοποιήθηκε… είναι όλα μαζί. Στέκομαι κοντά στο ιερό κάτω από τον τρούλο και μένω εκεί σαν στήλη άλατος για μερικά λεπτά με την σιγή αντάμα.
Πάμε πίσω απ’ το ίδιο μονοπάτι στον οικισμό, τον μοναδικό οικισμό του μικροσκοπικού νησιού των Πρεσπών. Εδώ ζουν και δεν ζουν καμιά 30αριά άτομα. Εγκαταλειμμένα σπίτια αρκετά, η φθορά και η φυγή είναι ορατά εδώ. Βέβαια πολύ δύσκολο να ζεις εδώ μέχρι απίστευτα δύσκολο. Καθόμαστε στο μοναδικό εστιατόριο/café στον οικισμό και πιάνουμε κουβέντα τον ιδιοκτήτη, είμαστε οι μοναδικοί του πελάτες. Μιλάμε για την ιστορία εδώ, μας είπε ότι είχαν ρώσικα ονόματα παρόλο που ήταν Έλληνες στα τέλη του 19ου αιώνα ενώ η περιοχή ήταν υπό Οθωμανική κατοχή. Μιλήσαμε αρκετά αλλά δεν τα συγκράτησα όλα ο βλάκας.
Πάμε τώρα μια βολτίτσα στο χωριό Αγ. Γερμανός, τίποτα το ιδιαίτερο εκεί, καθόμαστε για ένα καφέ και πάλι φεύγουμε. Στην διαδρομή απέραντα χωράφια με φυτείες από φασόλια, έχουν την τιμητική τους εδώ. Πίσω στους Ψαράδες και βόλτα με σκάφος στην λίμνη. Επίσκεψη σε 2-3 σκήτες, μικρές σπηλιές με αγιογραφίες έξω στους βράχους και κάποιοι μικροί ναοί και όλα επί εποχής Βυζαντίου. Μοναδικά ντοκουμέντα μια άλλης ζωής, μιας άλλης ιδέας και πιστεύω, νιώθεις δέος καθώς βλέπεις όλα αυτά.
Πήγαμε και στο σημείο που ενώνονται τα υγρά σύνορα των 3 χωρών (Ελλάδα – Αλβανία – Σκόπια). Περιττό να αναφέρω για την πανίδα της περιοχής, μεγάλοι αριθμοί διαφορετικών πουλιών κάθονταν στα βράχια ή πετούσαν στον ουρανό, σίγουρα η λίμνη είναι από μόνη της ένας υπέροχος προορισμός για να τον ζήσεις μέρες.
Επόμενη μέρα, ημέρα επιστροφής. Τα ταξιδάκι τέλειωσε, όλα καλά, όλα μια χαρά… και οι 3 μας (Vstrom και αναβάτες). Διαμέσου Φλώρινας και Έδεσσας πάμε για Καλοχώρι Θεσσαλονίκης όπου θα φορτωθεί το υπέροχο μας Vstrom. Εμείς θα πάρουμε την επομένη τους αιθέρες για επιστροφή. Περάσαμε όντως Υπέροχα !!!
Έχουμε περάσει και έχω ξαναζήσει μέρη που κάλυψε το ταξιδιωτικό αυτό, ΑΛΛΑ, έχουμε επισκεφθεί και μέρη ΜΟΝΑΔΙΚΑ, ΜΑΓΙΚΑ. Δεν έχω κάτι άλλο να τονίσω, να περιγράψω γι΄αυτά της φύσης τα μεγαλεία που βάλαμε στην διαδρομή των 2,650 χλμ. Στα σίγουρα αν βρούμε την ευκαιρία θα ξανά-επισκεφθούμε κάποια μέρη, οι Δειναρικές Άλπεις είναι όντως ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ, αρκετά σημεία των Άλπεων κρύβουν απέραντη ΟΜΟΡΦΙΑ στα σπλάχνα τους και μπορώ άνετα να δηλώσω ότι θα ΜΑΓΕΨΟΥΝ εύκολα τον ταξιδευτή.
Κοτόρ, Dubrovnik, Βόρεια Ήπειρος και οι πολλές λίμνες που επισκεφθήκαμε έχουν σίγουρα την δική τους ΜΑΓΕΙΑ και σίγουρα συγκαταλέγονται στα μέρη που ΠΡΕΠΕΙ να πάμε ως Μότο-Ταξιδιώτες.
Οι Ιλλύριοι μας άφησαν να θαυμάσουμε τα μέρη τους, εκεί που άκμασαν αιώνες πίσω. Όπως πάντα, θελητά ή αθέλητα, αφήνουμε χώρους που ακόμα και χρόνια πριν, μπήκαν στην λίστα «πρέπει να δω».
Έχω να δηλώσω στα μέρη που αφήσαμε πίσω: ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ !!!
* Ευχαριστώ θερμά τον σύντροχο, φίλο και ταξιδευτή Δημήτρη Ματσούκα για παροχή φωτογραφικού υλικού
